21 1

ควันบุหรี่มือสอง ตัวการเลิกบุหรี่ไม่สำเร็จ

ควันบุหรี่มือสอง บุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญอันดับสองของการเสียชีวิตทั่วโลก ปัจจุบันพบคนสูบบุหรี่ทั่วโลกเสียชีวิตจากการสูบบุหรี่ประมาณ 650 ล้านคน ในแต่ละปีมีคนไม่สูบบุหรี่หลายแสนคนต้องเสียชีวิตด้วยโรคที่เกิดจากการได้ รับควันบุหรี่มือสอง ควันบุหรี่ในบรรยากาศ หรือควันบุหรี่มือสองเกิด ขึ้นจากสองแหล่ง คือ ควันบุหรี่ที่ผู้สูบบุหรี่พ่นออกมา และควันบุหรี่ที่ลอยจากตอนปลายมวนบุหรี่ และทันทีที่บุหรี่ถูกจุดขึ้น การเผาไหม้ของมวนบุหรี่จะทำให้เกิดสารเคมีกว่า 4,000 ชนิด เป็นสารพิษมากกว่า 250 ชนิด และกว่า 50 ชนิด ที่เป็นสารพิษที่วงการแพทย์ระบุว่าเป็นสารก่อมะเร็ง ควันบุหรี่มือสอง ตัวการเลิกบุหรี่ไม่สำเร็จ ปัจจุบันพบว่าการได้รับควันบุหรี่มือสองเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้เลิกสูบบุหรี่ กลับไปสูบใหม่ แหล่งควันบุหรี่มือสองที่สำคัญที่สุดคือ ในอาคาร และในบ้าน จากรายงานวิจัยในประเทศตุรกี ทำการศึกษาผู้ที่มารับการรักษาเพื่อเลิกบุหรี่ 169 คน โดยให้เข้าโปรแกรมเลิกบุหรี่ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และให้ยาช่วยอดบุหรี่จนเลิกบุหรี่ได้ ในการติดตามผลการรักษาต่อมาพบว่า 68 คนเลิกสูบบุหรี่ได้สำเร็จ ในขณะที่ 101 คนกลับไปสูบใหม่ การวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า การได้รับควันบุหรี่มือสองเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้เลิกสูบบุหรี่กลับไป สูบใหม่ แหล่งควันบุหรี่มือสองที่สำคัญที่สุดคือ ในอาคารและในบ้าน และหากมีภรรยาที่สูบบุหรี่ในบ้าน โอกาสที่จะเลิกสูบบุหรี่ไม่ได้จะเพิ่มขึ้น 2.8 เท่า ผู้วิจัยเสนอให้ผู้ที่กำลังอยู่ในระหว่างการเลิกสูบบุหรี่หลีกเลี่ยงการที่ จะได้รับควันบุหรี่มือสองโดยเฉพาะในบ้าน สำหรับประเทศไทย ในจำนวนคนไทยที่สูบบุหรี่ทั้งสิ้น …

ควันบุหรี่มือสอง ตัวการเลิกบุหรี่ไม่สำเร็จ Read More »

20 1

คนผอมที่ต้องการเพิ่มน้ำหนัก

ในขณะที่สังคมที่สับสนขณะนี้จะมีแต่คนอ้วน หรือมีน้ำหนักเกินเป็นส่วนใหญ่ จะมีบางท่านที่ผอมหรือมีน้ำหนักน้อยเกินไปกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่ต้องการเพิ่มน้ำหนักตัว นอกจากดูจากภายนอกด้วยตาแล้ว ถ้าหากดูที่ดัชนีความหนาของร่างกาย จะพบว่าคนเหล่านี้จะต้องมีดัชนีความหนาของร่างกายต่ำกว่า 20 กิโลกรัมต่อตารางเมตร ถ้าหากท่านเป็นกลุ่มคนที่ผอม และต้องการมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น ท่านต้องพิจารณาดังนี้ ถ้าท่าน พยายามที่จะรับประทานอาหารที่มีไขมันหรือให้แคลอรี่สูงๆ ท่านจะเพิ่มน้ำหนักโดยมีการสะสมไขมันเพิ่มขึ้น มีปัญหาเรื่องโคเลสเตอรอลสูงในเลือด ปัญหาความดันโลหิตสูงก็จะมาเยี่ยมเยียนท่าน พร้อมกับน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น วิธีที่ปลอดภัยและได้ผลดี ต้องอาศัยหลักการที่ว่า ท่านต้องเพิ่มส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อ ไม่ใช่เพิ่มไขมัน การเพิ่มส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อ นอกจากท่านจะต้องรับประทานอาหารที่มีครบทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ และน้ำแล้ว ท่านจะต้องออกกำลังกายโดยเน้นในด้านการสร้างกล้ามเนื้อ ซึ่งนอกจากจะได้กล้ามเนื้อที่ใหญ่โตขึ้นแล้ว ยังจะได้ความแข็งแรงตามมาด้วย ถ้าท่านมีข้อสงสัยในการออกกำลังกายเพื่อสร้างกล้ามเนื้อ ท่านสามารถสอบถามจากผู้เชี่ยวชาญในด้านการออกกำลังกายได้ ถ้าหากท่านผอม แต่ร่างกายแข็งแรง รับประทานอาหารครบทุกหมู่ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่มีความผิดปกติหรือโรคภัยเบียดเบียนใดๆ ท่านก็อาจจะไม่จำเป็นต้องเพิ่มน้ำหนักก็ได้ ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ ในเครือ บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด (มหาชน)ผู้ประพันธ์

19 1

ขี้หูเรื่องเล็กๆที่น่าสนใจ

สมัยที่ยังสอนนักศึกษาแพทย์อยู่ ผมมักจะถามนักศึกษาแพทย์เสมอว่า ใครทราบบ้างว่าขี้หูมีรสอะไร??ซึ่งคำตอบที่ได้มักแตกต่างกันไป บางคนจะเดาว่าเค็มบ้าง เปรี้ยวบ้าง ขมบ้าง ไม่ค่อยซ้ำกันเลย คุณผู้อ่านละครับทราบหรือไม่ว่าขี้หูมีรสอะไร ? คำตอบ ก็คือ ขม ผมคิดว่าหลายคนคงเคยชิมมาบ้างแล้วละ ขี้หูมีประโยชน์อะไรบ้าง? คำถามเหล่านี้เป็นคำถามที่หลาย ๆ คน เคยอยากทราบแต่ไม่ได้ค้นหาคำตอบและก็ปล่อยให้ผ่านไปจากความคิดของเรา บางคนคงเคยคิดว่าขี้หูมีไว้ให้แคะ ปกติแล้วขี้หูจะมีกลิ่นและลักษณะเฉพาะตัวบางคนอาจมีขี้หูแห้ง บางคนอาจมีขี้หูเป็นขี้ผึ้ง (WAX) แต่โดยรวมแล้วเยื่อบุช่องหูจะสร้างขี้หูขึ้นมาและขี้หูก็จะถูกผลักโดยเยื่อบุในช่องหู ให้ออกมาด้านนอกเอง ประโยชน์ของขี้หู ก็คือมันจะมีกลิ่นเฉพาะที่แมลงและสัตว์ต่าง ๆไม่ชอบโดยขี้หูจะทำหน้าที่ป้องกันแมลง และสัตว์ต่างๆไม่ให้เข้าไปในรูหูของเรา ถ้าเราเช็ดหูบ่อยจนไม่มีขี้หูเลยอาจจะเป็นสาเหตุให้แมลงหรือสัตว์ต่างๆ เข้าไปในรูหูของเราได้ การแคะหู ปั่นหู มักจะก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมาได้เสมอ เช่น ขี้หูอุดตันช่องหูอักเสบ คันหู บางครั้งถ้าแคะไม่ดีอาจจะเกิดอุบัติเหตุทำให้เยื่อแก้วหูฉีกขาด เกิดอันตรายขึ้นได้ดังนั้นถ้าไม่จำเป็นไม่ควรแคะหรือปั่นหูเพราะขี้หูของเราจะถูกผลักออกมาเองตามธรรมชาติ นพ. เอกรินทร์ อชะปาละศิริผู้ประพันธ์

18 1

ข้อจำกัดของการใช้ฮอร์โมนทดแทน

ฮอร์โมนทดแทน จะมีประโยชน์ในการป้องกันปัญหาทางสุขภาพ และเพิ่มคุณภาพชีวิตแก่สตรีวัยหมดระดู ถ้าใช้อย่างถูกต้อง แม้จะใช้ฮอร์โมนทดแทนหรือไม่ก็ตาม สตรีวัยหมดระดู และวัยก่อนหมดระดู ควรดำเนินชีวิตอย่างเหมาะสมด้วยคือ รับประทานอาหารครบหมู่ ลดอาหารมัน เพิ่มอาหารที่มีแคลเซี่ยมและกากใย หลีกเลี่ยงสารพิษต่างๆ งดสูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา ทำจิตใจให้แจ่มใส และ ออกกำลังกายที่เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ หมั่นปรึกษาแพทย์ของท่าน และตรวจเช็คร่างกายตนเอง จะทำให้ท่านมีชีวิตในวัยหมดระดูอย่างมีความสุข อย่างมีคุณภาพสมเป็นวัยทอง ฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำหน้าที่หลักควบคุมอวัยวะในระบบเจริญพันธุ์ ทำให้เด็กหญิงเติบโตเป็นหญิงสาว มีระดู และมีบุตร นอกจากนั้นเอสโตรเจนยังมีผลต่ออวัยวะอื่นๆ อีกหลายอย่าง ที่สำคัญคือ กระดูก เส้นโลหิต หัวใจ และสมอง ฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายส่วนใหญ่มาจากรังไข่ซึ่งอยู่ที่ปีกมดลูกสองข้าง ส่วนน้อยสร้างจากไขมันที่ผิวหนัง รังไข่ผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนตั้งแต่เริ่มเข้าวัยสาวรุ่น ในวัยสาวฮอร์โมนอยู่ในระดับสูง รังไข่ผลิตฮอร์โมนลดลงเมื่ออายุย่างเข้าสู่วัยกลางคน และหยุดผลิตเมื่อเข้าสู่วัยหมดระดู อายุเฉลี่ยของวัยหมดระดูในหญิงไทยคือ 45 – 51 ปี ถ้ารังไข่ทั้งสองข้างได้รับการผ่าตัดออกตั้งแต่ยังไม่เข้าวัยหมดระดู ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงต่อร่างกายเช่นเดียวกับการหมดระดูโดยธรรมชาติ แต่อาการจะรุนแรงกว่า เพราะฮอร์โมนหมดไปจากร่างกายอย่างฉับพลัน ไม่ได้ค่อยๆ ลดระดับลง เหมือนการหมดระดูตามธรรมชาติ เอสโตรเจนที่ใช้ในฮอร์โมนทดแทนมีหลายชนิด ส่วนใหญ่นิยมใช้ชนิดที่ได้มาจากธรรมชาติในรูปแบบยารับประทาน ส่วนรูปแบบอื่นๆ ได้แก่ …

ข้อจำกัดของการใช้ฮอร์โมนทดแทน Read More »

17

ข้อเท้าแพลง

ข้อเท้าแพลง (ankle sprain) เป็นอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันที่พบได้บ่อยอย่างหนึ่ง ส่วน ใหญ่จะเดินสะดุดก้อนหิน ขอบถนน หรือพื้นที่ไม่เรียบ หรือขึ้นลงบันไดแล้วพลาด เป็นต้น สำหรับในกลุ่มที่เล่นกีฬาก็พบได้บ่อยเช่นกัน จากการวิ่งแล้วล้มลง หรือปะทะกันแล้วล้มลง ข้อเท้าพลิกหรือข้อเท้าแพลงเป็นปัญหาที่พบบ่อยในนักกีฬาประเภทต่างๆ เช่น นักวิ่ง นักฟุตบอล นักกีฬายิมนาสติก เป็นต้นคนที่ไม่ได้เป็นนักกีฬาก็สามารถพบได้บ่อยส่วนใหญ่เกิดจากอุบัติเหตุ เช่น ใส่ส้นสูงเกิดเท้าพลิก ตกบันได อุบัติเหตุรถยนต์ ข้อเท้าแพลงเกิดจากเอ็นและเนื้อเยื่อรอบข้อเท้าได้รับการฉีกขาด อาจ จะเป็นเพียงบางส่วน แต่ในรายที่รุนแรง เอ็นอาจจะฉีกทั้งเส้น ทำให้ข้อเท้าไม่มั่นคง การออกกำลังกาย ถ้าเราทำอย่างไม่ถูกวิธี อาจก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพได้ ข้อเท้าแพลงเป็นหนึ่งในอุบัติเหตุที่เกิดจากการออกกำลังกายที่พบบ่อย การ เกิดข้อเท้าแพลง เกิดจากการบิดของข้อเท้าที่เกิดจากอุบัติเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการเดิน การหกล้ม หรือการวิ่ง ซึ่งอุบัติเหตุเหล่านี้ จะทำให้เส้นเอ็นบริเวณข้อเท้ามีการฉีก หรือการกระชากออก ทำให้เกิดอาการบวมและปวดของข้อเท้าตามมา กายวิภาคของข้อเท้าข้อเท้าของคนเรา นอกจากมีกระดูกมาประกอบกันเป็นข้อต่อแล้ว ยังมีเยื่อหุ้มข้อโดยรอบ ในวันหนึ่งๆ ข้อเท้าและเท้าต้องทำหน้าที่หนักมาก ในเวลาเดิน ข้อเท้าและเท้าจะต้องรับน้ำหนัก 1.5 เท่าของน้ำหนักตัว ถ้าคิดคำนวณโดยเฉลี่ยแล้ว คนเราใช้เท้าเดินประมาณปีละ 1,000 …

ข้อเท้าแพลง Read More »

16 1

ข้อเคลื่อน/ข้อหลุด

ข้อ หรือข้อต่อ (joint) เกิด จากการประกอบกันขึ้นของปลายกระดูกอย่างน้อย 2 ชิ้น ข้อต่อในร่างกายคนเรามีมากมายหลายร้อยข้อ อาจแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ได้แก่ ข้อที่มีการเคลื่อนไหว เช่น ข้อศอก ข้อเข่า ข้อมือ ข้อเท้า และข้อที่ยึดติดแน่นและรวมกัน เช่น กะโหลกศีรษะ โดยทั่วไปแล้วข้อต่อเกิดจากกระดูกสองท่อนมาต่อกัน โดยมีเอ็นหรือพังผืดยึดเอาไว้ อาจมีช่องข้อหรือไม่มีก็ได้ การฉีกขาดของเอ็น หรือพังผืดที่ยึดจะทำให้เกิดข้อเคลื่อนขึ้นได้ ข้อเคลื่อน ภาษาอังกฤษเรียกว่า dislocation of joint หมาย ถึง การหลุดของข้อออกจากแนวปกติ ทำให้กลายเป็นข้อที่ไม่มั่นคง ดังนั้นข้อเคลื่อนจึงเป็นภาวะที่ปลายกระดูกหรือหัวกระดูกสองอัน ที่มาชนกันประกอบกันขึ้นเป็นข้อ เคลื่อนออกจากตำแหน่งที่เคยอยู่ ทำให้เยื่อหุ้มข้อนั้นมีการฉีกขาดหรือมีการยืดของเอ็น กล้ามเนื้อ เส้นเลือด เนื้อเยื่อ และเส้นประสาท บริเวณนั้นมีการฉีกขาดหรือชอกช้ำไป ความไม่มั่นคงของข้อสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ ได้แก่ 1. ระดับที่ข้อหลวมเพียงเล็กน้อย2. ระดับที่ผิวข้อเคลื่อนออกจากกัน แต่ยังมีบางส่วนสัมผัสกันอยู่3. ระดับที่ผิวข้อเลื่อนหลุดออกจากกันทั้งหมด การที่ข้อต่อเคลื่อนหรือข้อต่อหลุด หมาย ถึง มีแรงมากกระทำที่ข้อนั้นอย่างรุนแรง จนทำให้เยื่อหุ้มข้อหรือบางคนเรียกว่าเอ็นยึดข้อ ซึ่งมีหน้าที่ในการให้ความแข็งแรงของข้อต่อนั้นๆ ฉีกขาด จนข้อเคลื่อนหรือหลุดออกจากกัน …

ข้อเคลื่อน/ข้อหลุด Read More »

15 1

ไขมัน : ความสำคัญต่อร่างกาย

ร่างกายคนเราจำเป็นต้องได้รับสารอาหารที่สำคัญครบทั้ง 6 ประเภท ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ และน้ำ จึงจะทำให้อวัยวะต่างๆทำหน้าที่ได้ตามปกติ ทุกวันนี้ ทุกคนจะกล่าวถึงไขมันว่า เป็นตัวการร้ายที่ทำให้เกิดโรคไขมันในเลือดสูง หรือโรคหัวใจขาดเลือด จนหลายท่านไม่กล้าแตะต้องอาหารที่มีไขมันเลย เรามาติดตามดูซิว่าไขมันมีคุณค่าทางโภชนาการอย่างไร? ในบรรดาสารอาหารที่ให้พลังงาน 3ชนิด โปรตีน คาร์โบไฮเดรตและไขมันนั้น ไขมันจะให้พลังงานสูงสุด ไขมันจะช่วยในการดูดซึมวิตามินเอ ดี อีและเค ซึ่งละลายในไขมันได้ ไขมันช่วยทำให้อาหารรสชาติดีขึ้น และไขมันที่สะสมไว้ในร่างกาย สามารถนำมาใช้เป็นพลังงานได้เมื่อร่างกายต้องการ สำหรับไขมันที่เรารับประทานเช่น มันหมู มันวัว หรือน้ำมันพืช ส่วนใหญ่ได้แก่สารที่มีชื่อทางเคมีว่าไตรกลีเชอร์ไรด์ ซึ่งจะมีกรดไขมันเป็นส่วนประกอบอย่างหนึ่ง และกรดไขมันที่สำคัญและร่างกายสร้างเองไม่ได้เรียกว่า กรดไขมันจำเป็น เราต้องรับประทานอาหารที่มีกรดไขมันประเภทนี้เข้าไปเท่านั้นร่างกายจะจึงไม่ขาดหลายคนมักเข้าใจว่า ร่างกายจะได้ไขมันต่อเมื่อรับประทานมันหมู มันวัว หรือน้ำมันพืชชนิดต่างๆเท่านั้น แต่ความเป็นจริง ตัวเนื้อหมู เนื้อไก่ที่เราคิดว่ามีแค่โปรตีนความจริงมีไขมันปนอยู่ทั้งสิ้น เราไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ ส่วนจำนวนที่แทรกอยู่นั้นจะมากน้อยต่างกันออกไป เช่นเนื้อหมู เนื้อวัว มีไขมันร้อยละ15ถึง30 เนื้อไก่มีประมาณร้อยละ 6ถึง15 ส่วนในปลานั้นมีตั้งแต่ร้อยละ1 จนถึงร้อยละ12 ในพืชผักและผลไม้มีไขมันร้อยละ30 ส่วนเมล็ดพืชและผลไม้เปลือกแข็งบางชนิดจะมีน้ำมันมากด้วยเช่น ถั่วเหลืองและมะพร้าวเป็นต้น …

ไขมัน : ความสำคัญต่อร่างกาย Read More »

14 1

ไข้ (fever)

ไข้เป็นสิ่งบ่งบอกว่ามีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นในร่างกาย ซึ่งอาจไม่ได้หมายความว่าเป็นเรื่องรุนแรงเสมอไป อุณหภูมิร่างกายตั้งแต่ 37.5 – 38 องศาเซลเซียสขึ้นไปจะถือว่าเด็กเป็นไข้ ไข้เกิดขึ้นได้จากสาเหตุมากมาย ส่วนใหญ่เกิดจากไข้หวัด เด็กมักมีอาการน้ำมูกไหล ไอ หรือเจ็บคอร่วมด้วย ไข้ในเด็กอาจทำให้เด็กงอแง ที่สำคัญอาจมีอาการชักตามมา การดูแลไม่ให้ไข้สูงเกินขีดอันตรายก็สามารถทำได้ โดยการให้เด็กรับประทานยาลดไข้ ร่วมกับการเช็ดตัว ผู้ปกครองเด็กควรใช้ปรอทวัดไข้เพื่อวัดอุณหภูมิร่างกาย ซึ่งเป็นการประเมินประสิทธิภาพของยาลดไข้ และการเช็ดตัว กรณีเด็กที่มีอาการรุนแรง เช่น ไข้สูงมาก เป็นไข้อยู่หลายวัน มีอาการซึม กระหม่อมตึง หอบ เหนื่อย หรือเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 1 ปี หากมีไข้ผู้ปกครองควรพาเด็กไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุของไข้ที่แท้จริงต่อไป ไข้ (fever) หมายถึง การที่อุณหภูมิของร่างกายสูงเกินปกติ ซึ่งร่างกายคนปกติจะมีอุณหภูมิประมาณ 37 องศาเซลเซียส เมื่อวัดทางปาก ร่างกายของคนเราจำเป็นต้องมีการปรับอุณหภูมิให้อยู่ในช่วงที่เหมาะสม และไม่เปลี่ยนแปลงไปมาก เมื่อเปรียบเทียบกับการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิของอากาศภายนอก ทั้งนี้เพื่อให้การทำงานของร่างกายเป็นไปได้อย่างปกติค่าอุณหภูมิที่บอกว่าผู้ป่วยมีไข้ที่เหมาะสมที่สุด คือ การวัดในตอนเช้าตรู่ได้อุณหภูมิเท่ากับ 37.2 องศาเซลเซียส หรือสูงกว่า หรืออุณหภูมิเท่ากับ 37.8 องศาเซลเซียสหรือสูงกว่า เมื่อวัดเวลาใดๆ ของวัน อุณหภูมิร่างกายปกติ …

ไข้ (fever) Read More »

13 1

แก้มใหญ่ไม่เท่ากัน

ผู้ป่วยบางท่านอาจเคยมีประสบการณ์ ที่ส่องกระจกแล้วพบว่า แก้ม 2 ข้างใหญ่ไม่เท่ากัน รู้สึกว่าแก้มข้างหนึ่งบวมๆ โย้ๆ ใน ขณะที่อีกข้างดูเหมือนปกติดี และบางท่านอาจไม่รู้สึกผิดปกติอะไรแต่บุคคลอื่นทักว่า ใบหน้าบริเวณแก้มดูบวมๆ และใหญ่ ไม่เท่ากับอีกข้างหนึ่ง ภาวะแก้ม 2 ข้างมีขนาดไม่เท่ากันนั้นมีได้หลายสาเหตุ ตั้งแต่ ผิวหนังอักเสบ และเกิดการบวมขึ้นมา เช่น ถูกแมลงสัตว์กัดต่อย,บีบเค้นสิวจนช้ำอักเสบ มีความผิดปกติของไขมัน หรือต่อมน้ำเหลืองบริเวณแก้มมีขนาดใหญ่ผิดปกติ เช่น ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ, เนื้องอกของเซลล์ไขมัน โรคของไซนัส หรือเนื้องอกของกระดูกแก้ม กล้ามเนื้อบริเวณใบหน้า 2 ข้าง ขนาดไม่เท่ากัน โดยเฉพาะคนที่ถนัดในการเคี้ยวอาหารด้วยฟันกรามข้างเดียวซ้ำๆ บ่อยๆกล้ามเนื้อแก้มข้างนั้นจะใหญ่กว่าอีกข้างหนึ่งได้ โรคของต่อมน้ำลายที่กกหู เช่น เนื้องอก, มะเร็ง, ซิสต์ที่ต่อมน้ำลาย หรือต่อมน้ำลายบวมอักเสบ โรคคางทูม โรคของอวัยวะภายในช่องปาก เช่นเนื้องอก หรือมะเร็งของกระพุ้งแก้มหรือของเหงือกและขากรรไกร, โรคของฟัน เช่น รากฟันอักเสบเป็นหนอง เหงือกอักเสบเป็นหนอง การอักเสบอาจลุกลามมีที่แก้มได้รวมทั้งภาวะแก้มบวม ภายหลังการถอนฟันคุด อุบัติเหตุ มีการกระทบกระเทือนที่ใบหน้า ทำให้เนื้อเยื่อที่แก้มบวมช้ำห้อเลือด นอกจากนั้นอาจไม่ใช่โรค แต่เกิดจากกายวิภาคที่ไม่สมดุลของใบหน้า …

แก้มใหญ่ไม่เท่ากัน Read More »

12 1

ฮอร์โมน

ฮอร์โมนเป็นสารเคมีที่สร้างมาจากต่อมไร้ท่อ แล้วเข้าสู่ระบบหมุนเวียนเลือดเพื่อลำเลียงไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกายทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของอวัยวะเป้าหมาย ฮอร์โมนอาจแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ โปรตีนที่เป็นโปรตีน และโปรตีนที่เป็นสเตียรอยด์ ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองต่อมใต้สมองอยู่ตรงส่วนล่างของสมอง แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ต่อมใต้สมองส่วนหน้า ต่อมใต้สมองส่วนกลาง และต่อมใต้สมองส่วนหลัง 1. ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้า เป็นฮอร์โมนประเภทโปรตีนหรือโพลิเปปไทด์ ได้แก่Growth hormone เป็นฮอร์โมนประเภทโปรตีนที่ประกอบกรดอะมิโน 191 ตัว และมีธาตุกำมะถันอยู่ในรูปไดซัลไฟด์ ทำหน้าที่กระตุ้นให้เกิดการเจริญของกล้ามเนื้อและกระดูก และมีอิทธิพลกระตุ้นการเจริญและเพิ่มความยาวของกระดูก รวมทั้งกระตุ้นการเจริญของเนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ของร่างกายGonadotrophin ประกอบด้วยฮอร์โมนที่สำคัญ 2 ชนิด คือ FSH และ LH ฮอร์โมน FSH ทำหน้าที่กระตุ้นรังไข่ให้สร้างไข่และไข่สุก กระตุ้นให้เกิดการสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจน และกระตุ้นอัณฑะให้สร้างตัวอสุจิ ส่วนฮอร์โมน LH ทำหน้าที่กระตุ้นให้ไข่ตก สำหรับในเพศชาย กระตุ้นให้อัณฑะสร้างฮอร์โมนเพศชายโปรแลคติน ทำหน้าที่กระตุ้นการเจริญของต่อมน้ำนมในเพศหญิง และทำหน้าที่กระตุ้นต่อมลูกหมาก การบีบตัวของท่อนำอสุจิ การสร้างน้ำเลี้ยงอสุจิACTH ทำหน้าที่กระตุ้นทั้งการเจริญเติบโตและการสร้างฮอร์โมนของต่อมหมวกไตส่วนนอก และกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนอินซูลินTSH ทำหน้าที่กระตุ้นให้มีการเพิ่มการนำไอโอดีนเข้าต่อมไทรอยด์ เพื่อเพิ่มการสังเคราะห์ฮอร์โมน2. ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนกลาง ได้แก่ MSH …

ฮอร์โมน Read More »

11 1

อินซูลิน รีเซ็บเตอร์

เป็นฮอร์โมนที่สำคัญและเป็นโปรตีนชนิดหนึ่ง สร้างจากกลุ่มเซลล์ภายในตับอ่อน ตับอ่อนเป็นอวัยวะภายในช่องท้องโดยอยู่ทางด้านหลังของกระเพาะอาหาร นอกจากผลิตฮอร์โมนอินซูลินแล้วตับอ่อนยังผลิตน้ำย่อยและฮอร์โมนชนิดอื่นอีกด้วย อาหารประเภทแป้งและน้ำตาลเมื่อถูกดูดซึมจากลำไส้เข้าสู่กระแสเลือดจะกระตุ้นให้ตับอ่อนหลั่งอินซูลิน เซลล์ทั่วร่างกายมีตัวรับอินซูลินที่เยื่อหุ้มเซลล์เรียกว่า insulin receptor ซึ่งจะกระตุ้นให้เกิดขบวนการดึงกลูโคสจากเลือดเข้าสู่ภายในเซลล์ ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่หนึ่ง ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่หนึ่งร่างกายขาดฮอร์โมนอินซูลิน ทำให้ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ จำเป็นต้องได้รับการรักษาโดยการฉีดอินซูลินเข้าสู่ร่างกาย ปัจจุบันสามารถเลือกใช้ได้ทั้งอินซูลินชนิดฉีด ชนิดปั๊ม และชนิดสูดดม ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่สอง ในขณะที่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่สองร่างกายไม่ได้ขาดอินซูลินแต่พบว่าปัญหาอยู่ที่ตัวรับอินซูลินหรือที่เรียกว่า insulin receptor ได้มีการศึกษาภาวะนี้อย่างกว้างขวางและการแพทย์ในปัจจุบันเข้าใจการเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลินมากขึ้น การรักษาผู้ป่วยกลุ่มนี้จึงต้องใช้ยาที่ลดภาวะดื้อต่ออินซูลินและในบางครั้งจำเป็นต้องให้อินซูลินร่วมด้วย เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่มักพบเกิดขึ้นร่วมกับภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ฮอร์โมนอินซูลิน อินซูลินเป็นฮอร์โมนชนิดแรกที่สังเคราะห์ขึ้นได้ ค้นพบโดย Banting และ Best ในปี 1922 ซึ่งถือเป็นการค้นพบที่ยิ่งใหญ่ที่สุดครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์การแพทย์ยุคใหม่ การศึกษาครั้งนั้นเขาได้ทำการผูกท่อภายในตับอ่อนสุนัขจำนวนมาก รอเวลาจนกระทั่งเซลล์ที่ทำหน้าที่สร้างน้ำย่อยในตับอ่อนสุนัขเหล่านั้นตายจนหมดสิ้นและถูกทำลายโดยระบบภูมิคุ้มกันตามกลไกทางธรรมชาติ จากนั้นจึงได้นำกลุ่มเซลล์ที่สร้างฮอร์โมนมาสกัด พบว่าเป็นโปรตีนโมเลกุลเล็กที่ต่อมาได้มีการศึกษาวิจัยส่วนประกอบทางเคมีเพิ่มเติมอีกมากมาย จนพบว่าอินซูนลินมีน้ำหนักโมเลกุลเพียง 5808 ดาลตัน ประกอบขึ้นด้วยกรดอะมิโนทั้งหมด 51 ตัว โมเลกุลของอินซูลินประกอบด้วยกรดอะมิโนเรียงตัวกันเป็นโซ่เอ chain A และโซ่บี chain B และมีเปปไทด์เชื่อมให้เป็นสายเดียวกัน สายเอมีกรดอะมิโน 21 ตัว สายบีมีกรดอะมิโน 30 ตัว …

อินซูลิน รีเซ็บเตอร์ Read More »

10 1

อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง

อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง โรคไตวายเรื้อรังมีหลายระยะ ระยะเริ่มแรกอาการจะน้อยมาก แต่เมื่อเป็นจนถึงระยะปานกลางและระยะรุนแรง อาการจะเพิ่มมากขึ้นตามลำดับ ถ้าหากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง จะไปถึงระยะสุดท้ายอย่างรวดเร็ว ซึ่งการรักษาโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายนั้น นอกจากผู้ป่วยจะได้รับความทุกข์ทรมานแล้ว ยังเสียค่าใช้จ่ายสูงมาก การควบคุมอาหารสามารถชะลอการดำเนินของโรคไตวายเรื้อรังได้ โรคไตวายเรื้อรังจะทำให้เนื้อไตเสื่อมไป แต่ก็ยังมีบางส่วนที่ทำหน้าที่อยู่ได้ โรคไตวายเรื่อรังเป็นโรคที่รักษาไม่หายขาด ไตที่เสื่อมสภาพไปอย่างเรื้อรังและถาวรแล้วก็จะไม่สามารถกลับมาทำงานได้อีก ไม่ว่าจะเป็นการล้างไต การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ล้วนแต่เป็นการรักษาที่นำเอาของเสียในเลือดออกเพื่อให้อาการของผู้ป่วยดีขึ้น การป้องกันไม่ให้เกิดโรคไตวายเรื้อรังเป็นหัวใจที่สำคัญที่สุด โรคไตกับโรคไตวายเรื้อรังไม่เหมือนกัน บางคนเข้าใจว่าเมื่อเป็นโรคไตแล้ว ตนเองก็จะเป็นโรคไตวายเรื้อรัง เมื่อทราบว่าเป็นโรคไตต้องสอบถามแพทย์ให้แน่ชัดว่าเป็นโรคไตชนิดใด โรคไตนั้นมีมากมากหลายชนิด บางอย่างรักษาหายขาด บางอย่างจะต้องติดตามการรักษาไปโดยตลอด ไม่จำเป็นว่าเป็นโรคไตแล้วจะเป็นไตวายเรื้อรังเสมอไป ไตเป็นอวัยวะที่สำคัญของคนเรา หน้าที่หลักของไตคือการกรองของเสียจากเลือดและขับถ่ายออกทางปัสสาวะ รวมทั้งรักษาสมดุลของน้ำ เกลือแร่และความเป็นกรดด่างของเลือด โภชนาการบำบัดโรคไตเพื่อรักษาและยืดอายุการทำงานของไตให้ยาวนานยิ่งขึ้น ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังนานๆ มักปวดและทรมานจนอาจเกิดอาการเครียด นอกจากนี้ยังเกิดภาวะขาดอาหารได้ ผู้ป่วยอาจมีอาการเบื่ออาหาร ทานอาหารได้น้อยลง หรือมีอาการบวมเนื่องจากอาการคั่งของของเสียในร่างกายมากขึ้น ดังนั้น ผู้ป่วยควรกำหนดปริมาณอาหารที่ร่างกายต้องการเพื่อรักษาและยืดอายุการทำงานของไตให้ยาวนานยิ่งขึ้น การควบคุมอาหารที่ถูกต้องมีผลทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนน้อยลง และชะลอการเสื่อมของไต ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังควรได้รับพลังงาน 35-40 กิโลแคลอรี่ต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม นอกจากนี้ ผู้ป่วยยังต้องการสารอาหารโปรตีนสูงกว่าคนธรรมดา คือประมาณ 1.2-1.3 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ขณะที่คนทั่วไปควรได้รับโปรตีนวันละ 0.8-1.0 …

อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง Read More »

9 2

อาหารผู้ป่วยไขมันในเลือดสูง

ไขมันในเลือดประกอบด้วย – โคเลสเตอรอล– ไตรกลีเซอร์ไรด์– เอ็ช ดี แอล โคเลสเตอรอล ไขมันชนิดที่ไม่ดีก่อให้เกิดโรค คือ – โคเลสเตอรอล– ไตรกลีเซอร์ไรด์ ไขมันชนิดที่ดีต่อต้านการเกิดโรค คือ – เอ็ช ดี แอล โคเลสเตอรอล โรคแทรกซ้อนของระดับไขมันในเลือดสูง 1. โรคหัวใจขาดเลือด ทำให้มีอาการแน่นหน้าอก เวลาออกกำลังกาย2. อัมพาต แขนขาไม่มีแรงไปข้างใดข้างหนึ่ง เวียนศีรษะ บ้านหมุน3. เส้นเลือดไปเลี้ยงบริเวณขาไม่พอ ทำให้เวลาเดินแล้วปวดน่อง4. ตับอ่อนอักเสบ (าวะไตรกลีเซอร์ไรด์สูง) ระดับไขมันที่พึงประสงค์ ระดับไขมันที่ดี ที่ก่อให้เกิดโรคหัวใจได้น้อย คือ– ระดับโคเลสเตอรอลต่ำกว่า 200 มก./ดล.– ระดับไตรกลีเซอร์ไรด์ต่ำกว่า 200 มก./ดล.– ระดับเอ็ช ดี แอล โคเลสเตอรอล สูงกว่า 50 มก./ดล.– อัตราส่วนโคเลสเตอรอล : เอ็ช ดี แอล …

อาหารผู้ป่วยไขมันในเลือดสูง Read More »

8 1

อาหารที่จำเป็นสำหรับฟันและลดการฟันผุ

อาหารที่ท่านรับประทานมีผลต่อสุขภาฟันของท่าน ดังนั้นจึงควรทานอาหารที่ครบหมู่ ซึ่งจะช่วยในการเสริมสร้างกระดูกและเหงือกให้แข็งแรง ช่วยป้องกันฟันผุ ควรดื่มนมทุกวัน ทานข้าวเนื้อสัน ไก่ ปลา ผลไม้ และผัก ไม่ควรรับประทานอาหารที่มีรสหวาน เช่น เค้กและโดนัท ระหว่างมื้ออาหาร เนื่องจากเศษอาหารที่ค้างอยู่จะเป็นอาหารที่ดีสำหรับเชื้อแบคทีเรีย หากท่านไม่ทำความสะอาดปากและฟันให้ดีพอ หลังรับประทานอาหารและถ้าหากมีเศษอาหารตกค้างอยู่เพียง 20 นาทีเท่านั้น แบคทีเรียจะสามารถสร้างกรดขึ้นมามากพอที่จะกัดกร่อนเคลือบฟันได้ หากท่านชอบรับประทานอาหารว่าง ควรจะรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผลไม้ ที่มีความหวานน้อย อาจเเป็นฝรั่ง ชมภู่ มะม่วง เป้นต้น การทานอาหารว่างที่มีประโยชน์จะช่วยเสริมสร้างสุขภาพและป้องกันฟันผุได้ ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ ในเครือ บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด (มหาชน)ผู้ประพันธ์

7 1

อาหารการกินในวัยรุ่น

วัยรุ่นเป็นวัยที่มีการเจริญเติบโตในด้านร่างกายอย่างมาก และในวัยนี้เองที่จะมีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ และจิตใจค่อนข้างสูง มีกิจกรรมต่างๆ ค่อนข้างมาก ทั้งในด้านสังคม กีฬาและบันเทิง ความต้องการสารอาหารย่อมมีมากขึ้นเป็นธรรมดา ซึ่งจะต้องคำนึงทั้งปริมาณและคุณภาพให้ถูกหลักโภชนาการ สำหรับปัจจัยที่สำคัญ มีดังนี้ – ครอบครัว การปลูกฝังนิสัยการรับประทานอาหารที่ถูกหลักโภชนาการ ควรเริ่มต้นมาจากที่บ้าน สำหรับวัยรุ่นที่อาจชอบรักสวยรักงาม อาจพยายามจำกัดอาหารลง ซึ่งคนในครอบครัวจะต้องให้คำแนะนำเพื่อไม่ไปจำกัดอาหารที่มีคุณค่าและมีความจำเป็นต่อร่างกาย– ตัววัยรุ่นเอง วัยรุ่นจะเริ่มมีพฤติกรรมเปลี่ยนไปโดยมีความคิดความเห็นเป็นของตัวเองมากขึ้น การให้ความรู้เกี่ยวกับโภชนาการ มีความจำเป็นเพื่อชี้ให้เห็นความสำคัญของการรับประทานอาหาร ที่มีคุณค่าทางโภชนาการอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งจะมีผลต่อตัววัยรุ่นเองโดยตรง– สิ่งแวดล้อม ในโรงเรียนหรือสถานศึกษา อิทธิพลจากเพื่อนฝูงมีส่วนที่ทำให้วัยรุ่นเอาอย่างกันไม่ว่าจะเป็นเรื่องการรับประทานอาหาร ตลอดจนการบริโภคสารอันตราย เช่น เหล้า บุหรี่ และยาเสพติด การดูแลอย่างใกล้ชิด ตลอดจนการสนับสนุนให้วัยรุ่นเล่นกีฬา หรือทำกิจกรรมที่มีประโยชน์ จะมีผลทางอ้อมทำให้นิสัยที่ดีในการบริโภคอาหารไม่ถูกเบี่ยงเบนไป ความต้องการอาหารที่ให้โปรตีนพลังงาน และวิตามินต้องเพียงพอสำหรับวัยรุ่น วิตามินต้องเหมาะและโดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารที่มีเกลือแร่ประเภท แคลเซี่ยม และเหล็ก ต้องเพียงพอกับวัยรุ่นในวัยต่างๆ ซึ่งในรายละเอียดเรื่องของปริมาณ ท่านควรศึกษาหาข้อมูลเพิ่มเติม จากผู้รู้หรือนักโภชนาการต่อไป ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ ในเครือ บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด (มหาชน)ผู้ประพันธ์

Scroll to Top