article_writer

26 1

ความผิดปกติของการหายใจที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ

(SLEEP – RELATED BREATHING DISORDERS)คนเราถ้ายังมีชีวิตอยู่ต้องมีการหายใจ คนเราต้องหายใจตลอดเวลาทั้งในขณะตื่นและหลับ วันหนึ่ง ๆ เราต้องการนอนหลับโดยเฉลี่ย 7 ชั่วโมง ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับอายุของแต่ละบุคคล ในขณะที่เราหลับนี้อาจมีความผิดปกติทางการหายใจเกิดขึ้นได้ โดยอาจเป็นภาวะหรือโรคที่เกิดขึ้นเฉพาะเมื่อมีการนอนหลับ หรือเป็นการแสดงอาการที่มากขึ้น ของโรคระบบหายใจที่เป็นอยู่แล้วขณะตื่น การหายใจ (Breathing) ที่ จะกล่าวถึงทั้งหมดนี้ หมายถึงการนำอากาศเข้าไปในร่างกายจนถึงกระแสเลือด ไม่ใช่การหายใจในระดับเซลล์ (Cellular Respiration) ซึ่งหมายถึงการนำเอาออกซิเจนไปใช้เผาผลาญสารอาหารการหายใจสามารถแยกออกได้เป็น 2 กระบวนการ คือ การถ่ายเทอากาศ(Ventilation) และการเติมออกซิเจนให้กระแสเลือด (Oxygenation) ใน คนปกติการถ่ายเทอากาศจะลดลง ตั้งแต่เราเริ่มนอนหลับ ส่งผลให้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ และความเป็นกรดในเลือดสูงขึ้น เดิมนั้นเข้าใจว่าเกิดจากสมองส่งสัญญาณกระตุ้นให้ร่างกายหายใจน้อยลง แต่ปัจจุบันพบว่า ความเข้าใจนั้นไม่ถูกต้อง แท้จริงแล้วเกิดจากความต้านทานการไหลของอากาศผ่านลำคอสูงขึ้น อย่างไรก็ตามยังเป็นความจริงที่ว่าเมื่อสมองถูกกระตุ้นจากคาร์บอนไดออกไซด์ ในเลือดที่สูงขึ้นซึ่งสมองควรจะตอบสนองโดยการส่งสัญญาณมากระตุ้นให้ร่างกาย หายใจมากขึ้น สมองกลับไม่ตอบสนองมากเท่าที่ควร นอกจากนี้เมื่อออกซิเจนในเลือดต่ำ ซึ่งในขณะตื่นนั้น จะมีการกระตุ้นให้เราหายใจมากขึ้น แต่ในขณะหลับ ตัวรับสิ่งกระตุ้นเหล่านี้กลับด้านชากว่าในขณะตื่น โดยจะด้านชามากที่สุดในช่วงหลับฝัน (REM Sleep) ตัวรับสิ่งกระตุ้นให้เกิดการหายใจ ก็ตอบสนองน้อยลงในขณะหลับเช่นกัน กล่าวโดยสรุปคือ ในภาวะ …

ความผิดปกติของการหายใจที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ Read More »

25 2

ความผิดปกติของการดมกลิ่น

อาการผิดปกติของการดมกลิ่น มีอาการได้ตั้งแต่ การได้กลิ่นลดลง การไม่ได้กลิ่นการได้กลิ่นที่แปลกไปจากกลิ่นที่ควรจะเป็น เช่นดมกลิ่นที่มีกลิ่นหอมแต่รู้สึกเหม็น สาเหตุของความผิดปกติของการดมกลิ่น ได้แก่ 1. มีการอุดกั้นในโพรงจมูก ทำให้กลิ่นไม่สามารถไปถึงตัวรับกลิ่นซึ่งอยู่ส่วนบนสุดของโพรงจมูกได้ซึ่งมีตัวอย่างที่พบได้ในกรณีที่เป็นหวัดและเยื่อบุจมูกบวม โรคริดสีดวงจมูกเนื้องอกในโพรงจมูก ผนังกั้นจมูกคด เป็นต้น 2. มีการบาดเจ็บ หรืออักเสบ หรือเสื่อมสภาพของระบบประสาทรับรู้การดมกลิ่น ได้แก่กรณีบาดเจ็บที่ศีรษะและสมองการอักเสบของประสาทดมกลิ่นจากการติดเชื้อหรือสารเคมีเนื้องอกของประสาทการดมกลิ่น หรือสมองที่เกี่ยวข้องกับการรับกลิ่น โรคสมองเสื่อมก็มีผลให้การรับกลิ่นเปลี่ยนไป ด้วยสาเหตุ ต่างๆ ดังที่ได้กล่าวมา จะเห็นได้ว่าความผิดปกติของการดมกลิ่นสามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย การดูแลรักษาโดยแพทย์ทางหู คอ จมูกจะเริ่มจากการซักประวัติและตรวจร่างกายในบางกรณีอาจต้องได้รับการตรวจเพิ่มเติมด้วยแพทย์ทางด้านสมองร่วมด้วยในรายที่ต้องแยกโรคเกี่ยวกับเนื้องอก หรือโรคทางสมองแพทย์จะส่งตรวจเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ หรือการตรวจด้วยภาพจากสนามแม่เหล็ก ส่วนการรักษานั้นขึ้นกับสาเหตุ พบว่าถ้ามีสาเหตุจากการอุดกั้น การรักษาส่วนใหญ่จะได้ผลดี สำหรับสาเหตุในกลุ่มหลังผลการรักษาจะสู้กลุ่มแรกไม่ได้ นพ. พีระ จิตตะนานผู้ประพันธ์

24 1

ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง

ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดงมีหลายชนิด เช่น เม็ดเลือดแดงขนาดผิดปกติ เม็ดเลือดแดงติดสีผิดปกติ เม็ดเลือดแดงรูปร่างผิดปกติ เม็ดเลือดแดงมีสิ่งผิดปกติอยู่ภายในเซลล์ และเม็ดเลือดแดงเรียงตัวผิดปกติ การตรวจรูปร่างลักษณะของเม็ดเลือดแดงโดยกล้องจุลทรรศน์จึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง ช่วยในการวินิจฉัยโรคต่างๆได้เป็นอย่างดี ความผิดปกติบางอย่างอาจจำเพาะเจาะจงสำหรับโรคบางอย่าง ในขณะที่ความผิดปกติบางอย่างอาจไม่จำเพาะเจาะจงแต่อย่างใด จำเป็นต้องใช้ข้อมูลอื่นๆ มาประกอบการวินิจฉัยโรค เม็ดเลือดแดงขนาดผิดปกติ ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดงในด้านขนาด เรียกว่า anisocytosis เม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่ เรียกว่า macrocyte เป็นเม็ดเลือดแดงตัวแก่ที่มีขนาดใหญ่กว่าปกติ โดยมีขนาดประมาณ 9-12 ไมครอน เม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่สามารถพบได้ในโรคโลหิตจางชนิดเมกาโลบลาสติก และโรคตับ ในกรณีของโรคโลหิตจางที่เกิดจากการขาดวิตามิน B12 หรือเกิดจากการขาดกรดโฟลิก อาจพบเม็ดเลือดแดงขนาดใหญ่ที่มีลักษณะเป็นรูปไข่ เม็ดเลือดแดงขนาดเล็ก เรียกว่า microcyte เป็นเม็ดเลือดแดงตัวแก่ที่มีขนาดเล็กกว่าปกติ มักพบว่ามีบริเวณติดสีจางกลางเซลล์กว้างกว่า 1/3 ของเซลล์ เม็ดเลือดแดงขนาดเล็กสามารถพบได้ในโรคธาลัสซีเมีย โรคโลหิตจางขาดธาตุเหล็ก และในโรคโลหิตจางที่เกิดจากเม็ดเลือดแตก เม็ดเลือดแดงติดสีผิดปกติ เม็ดเลือดแดงติดสีน้อยกว่าปกติ เรียกว่า hypochromia เป็นเม็ดเลือดแดงที่มีบริเวณติดสจางกลาง เซลล์กว้างกว่า 1/3 ของเซลล์ เนื่องจากปริมาณของฮีโมโกลบินภายในเซลล์ลดลง สามารถพบได้ ในโรคโลหิตจางขาดธาตุเหล็ก และโรคโลหิตจางชนิดเรื้อรัง เม็ดเลือดแดงรูปร่างผิดปกติ ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดงทางด้านรูปร่าง เรียกว่า poikilocytosis …

ความผิดปกติของเม็ดเลือดแดง Read More »

23 1

ความดันสูง..ไม่ธรรมดา เสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง

แขนขาอ่อนแรง พูดผิดปกติ ตาพร่ามัว ปวดศีรษะ วิงเวียน ยืนไม่อยู่ ใครที่มีอาการเหล่านี้ต้องระวังให้ดี! เพราะมันคือสัญญาณเตือนภัยล่วงหน้าของโรคที่น่ากลัวอย่าง โรคหลอดเลือดสมอง ที่เมื่อเป็นแล้วจะเกิดอาการอัมพฤกษ์ อัมพาตได้ ซี่งเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตในคนไข้เป็นอันดับ 1 มากกว่าโรคหัวใจและมะเร็ง ปัจจุบันพบว่า คนไทยมีผู้ป่วยโรคนี้สูงขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากวิถีการดำรงชีวิตที่เปลี่ยนไป ไม่ว่าจะเครียดจากการทำงาน พักผ่อนไม่เพียงพอ รับประทานอาหารไม่เป็นเวลา ไม่มีเวลาออกกำลัง รวมไปถึงการดื่มแอลกอฮอล์ และสูบบุหรี่ เหล่านี้ล้วนเป็นผลเสียต่อสุขภาพร่างกายแทบทั้งสิ้น สำหรับปัจจัยเสี่ยงอันดับหนึ่งของโรคหลอดเลือดสมอง หรืออัมพาตนั้น คือ ภาวะความดันโลหิตสูง โดยมีข้อมูลรองรับให้เห็นว่า ผู้ที่ไม่ได้รักษาความดันโลหิตสูง อาจมีโอกาสเกิดโรคอัมพาตเพิ่มขึ้นมากกว่าคนปกติถึง 4 เท่า นั่นเพราะความดันโลหิตสูงจะค่อยๆ ทำให้หลอดเลือดภายในร่างกายค่อยๆ เสื่อมไป และตีบลงเรื่อยๆ โดยเฉพาะหลอดเลือดสมองนั่นเอง อย่างไรก็ดี ถ้าใครมีประวัติครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดสมอง ย่อมเสี่ยงที่จะเป็นโรคหลอดเลือดสมองแตก-ตีบตันมากขึ้น โดยเฉพาะผู้หญิงจะมีโอกาสเสี่ยงมากกว่าผู้ชาย สอดรับกับสถิติที่พบว่า ผู้หญิงมีโอกาสเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองแตก-ตีบตันถึง 60% ในขณะที่ผู้ชายมีโอกาส 40% นอกจากนี้ ยังพบว่า ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมองโดยไม่รู้ตัว (silent stroke) โดยจะไม่มีอาการของโรคหลอดเลือดสมองอย่างชัดเจน แต่จะมีผลกระทบเกี่ยวกับความทรงจำและกระบวนการคิดซึ่งเป็นสาเหตุของโรคสมองเสื่อม ผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงมีโอกาสที่หลอดเลือดในสมองอาจอุดตันหรือแตก ทำให้เป็นอัมพฤกษ์ อัมพาตมีความพิการหรือตายได้ สำหรับอาการเบื้องต้นของโรคหลอดเลือดสมอง ส่วนมากที่พบบ่อย และสังเกตได้ง่าย คือ แขน ขาอ่อนแรง ชาครึ่งซีก …

ความดันสูง..ไม่ธรรมดา เสี่ยงโรคหลอดเลือดสมอง Read More »

22 1

ความดันโลหิตสูง

ภาวะความดันโลหิตสูง พบได้ประมาณ 10% ของประชากรทั่วโลก เป็นภาวะเรื้อรังที่พบได้บ่อยในคนไทยและสามารถตรวจพบได้ด้วยวิธีการง่ายๆ อย่างไรจึงจะเรียกว่าความดันโลหิตสูง โดยปกติผู้ที่อายุไม่ถึง 40 ปี ความดันโลหิตไม่ควรเกิน 140/90 มม.ปรอท ค่าความดันตัวบนอาจจะเพิ่มขึ้นตามอายุ จะทราบค่าความดันโลหิตตัวบนปกติของแต่ละอายุได้ โดยนำจำนวนอายุมาบวกกับ 100 โดยทั่วไปความดันตัวบนไม่ควรเกิน 160 มม.ปรอท และความดันตัวล่าง (ในผู้ใหญ่) ไม่อายุเท่าไหร่ก็ตามไม่ควรเกิน 90 มม.ปรอท อาการสำคัญที่พบในผู้ที่มีความดันโลหิตสูง คือ – ปวดศีรษะ มึนงง โดยทั่วไปจะปวดบริเวณท้ายทอย และมักจะเป็นในตอนเช้า ถ้าความดันโลหิตสูงมากและเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วจะมีอาการคลื่นไส้ และตามัวร่วมด้วย ในบางรายอาจจะมีอาการอื่นร่วมด้วย– เหนื่อยง่าย เนื่องจากหัวใจต้องทำงาน– เลือดกำเดาออก จะเกิดอะไรขึ้น ถ้ามีความดันโลหิตสูงแล้วไม่รักษาหรือรักษาและปฏิบัติตัวไม่สม่ำเสมอ 1. สายตาเสื่อมลงอย่างรวดเร็ว หรือตาบอด หลอดเลือดในตาอาจตีบตันหรือแตกมีการตกเลือดในตาหรือบวมในชั้นตาที่รับภาพ2. อาการทางสมอง หลอดเลือดในสมองตีบหรือแตก มีอาการปวดศีรษะอย่างรุนแรง อาจชักหรือไม่รู้สึกตัว และอาจเกิดอัมพาตถ้ารักษาไม่ทัน3. หัวใจล้มเหลว จากการที่กล้ามเนื้อหัวใจต้องทำงานมากขึ้น จึงทำให้หัวใจโต เกิดอาการเหนื่อย หอบหายใจลำบาก โดยเฉพาะทางกลางคืน และภาวะความดันโลหิตสูงทำให้หลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจตีบตัน …

ความดันโลหิตสูง Read More »

21 1

ควันบุหรี่มือสอง ตัวการเลิกบุหรี่ไม่สำเร็จ

ควันบุหรี่มือสอง บุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญอันดับสองของการเสียชีวิตทั่วโลก ปัจจุบันพบคนสูบบุหรี่ทั่วโลกเสียชีวิตจากการสูบบุหรี่ประมาณ 650 ล้านคน ในแต่ละปีมีคนไม่สูบบุหรี่หลายแสนคนต้องเสียชีวิตด้วยโรคที่เกิดจากการได้ รับควันบุหรี่มือสอง ควันบุหรี่ในบรรยากาศ หรือควันบุหรี่มือสองเกิด ขึ้นจากสองแหล่ง คือ ควันบุหรี่ที่ผู้สูบบุหรี่พ่นออกมา และควันบุหรี่ที่ลอยจากตอนปลายมวนบุหรี่ และทันทีที่บุหรี่ถูกจุดขึ้น การเผาไหม้ของมวนบุหรี่จะทำให้เกิดสารเคมีกว่า 4,000 ชนิด เป็นสารพิษมากกว่า 250 ชนิด และกว่า 50 ชนิด ที่เป็นสารพิษที่วงการแพทย์ระบุว่าเป็นสารก่อมะเร็ง ควันบุหรี่มือสอง ตัวการเลิกบุหรี่ไม่สำเร็จ ปัจจุบันพบว่าการได้รับควันบุหรี่มือสองเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้เลิกสูบบุหรี่ กลับไปสูบใหม่ แหล่งควันบุหรี่มือสองที่สำคัญที่สุดคือ ในอาคาร และในบ้าน จากรายงานวิจัยในประเทศตุรกี ทำการศึกษาผู้ที่มารับการรักษาเพื่อเลิกบุหรี่ 169 คน โดยให้เข้าโปรแกรมเลิกบุหรี่ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และให้ยาช่วยอดบุหรี่จนเลิกบุหรี่ได้ ในการติดตามผลการรักษาต่อมาพบว่า 68 คนเลิกสูบบุหรี่ได้สำเร็จ ในขณะที่ 101 คนกลับไปสูบใหม่ การวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า การได้รับควันบุหรี่มือสองเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผู้เลิกสูบบุหรี่กลับไป สูบใหม่ แหล่งควันบุหรี่มือสองที่สำคัญที่สุดคือ ในอาคารและในบ้าน และหากมีภรรยาที่สูบบุหรี่ในบ้าน โอกาสที่จะเลิกสูบบุหรี่ไม่ได้จะเพิ่มขึ้น 2.8 เท่า ผู้วิจัยเสนอให้ผู้ที่กำลังอยู่ในระหว่างการเลิกสูบบุหรี่หลีกเลี่ยงการที่ จะได้รับควันบุหรี่มือสองโดยเฉพาะในบ้าน สำหรับประเทศไทย ในจำนวนคนไทยที่สูบบุหรี่ทั้งสิ้น …

ควันบุหรี่มือสอง ตัวการเลิกบุหรี่ไม่สำเร็จ Read More »

20 1

คนผอมที่ต้องการเพิ่มน้ำหนัก

ในขณะที่สังคมที่สับสนขณะนี้จะมีแต่คนอ้วน หรือมีน้ำหนักเกินเป็นส่วนใหญ่ จะมีบางท่านที่ผอมหรือมีน้ำหนักน้อยเกินไปกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่ต้องการเพิ่มน้ำหนักตัว นอกจากดูจากภายนอกด้วยตาแล้ว ถ้าหากดูที่ดัชนีความหนาของร่างกาย จะพบว่าคนเหล่านี้จะต้องมีดัชนีความหนาของร่างกายต่ำกว่า 20 กิโลกรัมต่อตารางเมตร ถ้าหากท่านเป็นกลุ่มคนที่ผอม และต้องการมีน้ำหนักเพิ่มขึ้น ท่านต้องพิจารณาดังนี้ ถ้าท่าน พยายามที่จะรับประทานอาหารที่มีไขมันหรือให้แคลอรี่สูงๆ ท่านจะเพิ่มน้ำหนักโดยมีการสะสมไขมันเพิ่มขึ้น มีปัญหาเรื่องโคเลสเตอรอลสูงในเลือด ปัญหาความดันโลหิตสูงก็จะมาเยี่ยมเยียนท่าน พร้อมกับน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น วิธีที่ปลอดภัยและได้ผลดี ต้องอาศัยหลักการที่ว่า ท่านต้องเพิ่มส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อ ไม่ใช่เพิ่มไขมัน การเพิ่มส่วนที่เป็นกล้ามเนื้อ นอกจากท่านจะต้องรับประทานอาหารที่มีครบทั้งโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ และน้ำแล้ว ท่านจะต้องออกกำลังกายโดยเน้นในด้านการสร้างกล้ามเนื้อ ซึ่งนอกจากจะได้กล้ามเนื้อที่ใหญ่โตขึ้นแล้ว ยังจะได้ความแข็งแรงตามมาด้วย ถ้าท่านมีข้อสงสัยในการออกกำลังกายเพื่อสร้างกล้ามเนื้อ ท่านสามารถสอบถามจากผู้เชี่ยวชาญในด้านการออกกำลังกายได้ ถ้าหากท่านผอม แต่ร่างกายแข็งแรง รับประทานอาหารครบทุกหมู่ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ไม่มีความผิดปกติหรือโรคภัยเบียดเบียนใดๆ ท่านก็อาจจะไม่จำเป็นต้องเพิ่มน้ำหนักก็ได้ ศูนย์วิจัยสุขภาพกรุงเทพ ในเครือ บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด (มหาชน)ผู้ประพันธ์

19 1

ขี้หูเรื่องเล็กๆที่น่าสนใจ

สมัยที่ยังสอนนักศึกษาแพทย์อยู่ ผมมักจะถามนักศึกษาแพทย์เสมอว่า ใครทราบบ้างว่าขี้หูมีรสอะไร??ซึ่งคำตอบที่ได้มักแตกต่างกันไป บางคนจะเดาว่าเค็มบ้าง เปรี้ยวบ้าง ขมบ้าง ไม่ค่อยซ้ำกันเลย คุณผู้อ่านละครับทราบหรือไม่ว่าขี้หูมีรสอะไร ? คำตอบ ก็คือ ขม ผมคิดว่าหลายคนคงเคยชิมมาบ้างแล้วละ ขี้หูมีประโยชน์อะไรบ้าง? คำถามเหล่านี้เป็นคำถามที่หลาย ๆ คน เคยอยากทราบแต่ไม่ได้ค้นหาคำตอบและก็ปล่อยให้ผ่านไปจากความคิดของเรา บางคนคงเคยคิดว่าขี้หูมีไว้ให้แคะ ปกติแล้วขี้หูจะมีกลิ่นและลักษณะเฉพาะตัวบางคนอาจมีขี้หูแห้ง บางคนอาจมีขี้หูเป็นขี้ผึ้ง (WAX) แต่โดยรวมแล้วเยื่อบุช่องหูจะสร้างขี้หูขึ้นมาและขี้หูก็จะถูกผลักโดยเยื่อบุในช่องหู ให้ออกมาด้านนอกเอง ประโยชน์ของขี้หู ก็คือมันจะมีกลิ่นเฉพาะที่แมลงและสัตว์ต่าง ๆไม่ชอบโดยขี้หูจะทำหน้าที่ป้องกันแมลง และสัตว์ต่างๆไม่ให้เข้าไปในรูหูของเรา ถ้าเราเช็ดหูบ่อยจนไม่มีขี้หูเลยอาจจะเป็นสาเหตุให้แมลงหรือสัตว์ต่างๆ เข้าไปในรูหูของเราได้ การแคะหู ปั่นหู มักจะก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมาได้เสมอ เช่น ขี้หูอุดตันช่องหูอักเสบ คันหู บางครั้งถ้าแคะไม่ดีอาจจะเกิดอุบัติเหตุทำให้เยื่อแก้วหูฉีกขาด เกิดอันตรายขึ้นได้ดังนั้นถ้าไม่จำเป็นไม่ควรแคะหรือปั่นหูเพราะขี้หูของเราจะถูกผลักออกมาเองตามธรรมชาติ นพ. เอกรินทร์ อชะปาละศิริผู้ประพันธ์

18 1

ข้อจำกัดของการใช้ฮอร์โมนทดแทน

ฮอร์โมนทดแทน จะมีประโยชน์ในการป้องกันปัญหาทางสุขภาพ และเพิ่มคุณภาพชีวิตแก่สตรีวัยหมดระดู ถ้าใช้อย่างถูกต้อง แม้จะใช้ฮอร์โมนทดแทนหรือไม่ก็ตาม สตรีวัยหมดระดู และวัยก่อนหมดระดู ควรดำเนินชีวิตอย่างเหมาะสมด้วยคือ รับประทานอาหารครบหมู่ ลดอาหารมัน เพิ่มอาหารที่มีแคลเซี่ยมและกากใย หลีกเลี่ยงสารพิษต่างๆ งดสูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา ทำจิตใจให้แจ่มใส และ ออกกำลังกายที่เหมาะสมอย่างสม่ำเสมอ หมั่นปรึกษาแพทย์ของท่าน และตรวจเช็คร่างกายตนเอง จะทำให้ท่านมีชีวิตในวัยหมดระดูอย่างมีความสุข อย่างมีคุณภาพสมเป็นวัยทอง ฮอร์โมนเอสโตรเจน ทำหน้าที่หลักควบคุมอวัยวะในระบบเจริญพันธุ์ ทำให้เด็กหญิงเติบโตเป็นหญิงสาว มีระดู และมีบุตร นอกจากนั้นเอสโตรเจนยังมีผลต่ออวัยวะอื่นๆ อีกหลายอย่าง ที่สำคัญคือ กระดูก เส้นโลหิต หัวใจ และสมอง ฮอร์โมนเอสโตรเจนในร่างกายส่วนใหญ่มาจากรังไข่ซึ่งอยู่ที่ปีกมดลูกสองข้าง ส่วนน้อยสร้างจากไขมันที่ผิวหนัง รังไข่ผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนตั้งแต่เริ่มเข้าวัยสาวรุ่น ในวัยสาวฮอร์โมนอยู่ในระดับสูง รังไข่ผลิตฮอร์โมนลดลงเมื่ออายุย่างเข้าสู่วัยกลางคน และหยุดผลิตเมื่อเข้าสู่วัยหมดระดู อายุเฉลี่ยของวัยหมดระดูในหญิงไทยคือ 45 – 51 ปี ถ้ารังไข่ทั้งสองข้างได้รับการผ่าตัดออกตั้งแต่ยังไม่เข้าวัยหมดระดู ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงต่อร่างกายเช่นเดียวกับการหมดระดูโดยธรรมชาติ แต่อาการจะรุนแรงกว่า เพราะฮอร์โมนหมดไปจากร่างกายอย่างฉับพลัน ไม่ได้ค่อยๆ ลดระดับลง เหมือนการหมดระดูตามธรรมชาติ เอสโตรเจนที่ใช้ในฮอร์โมนทดแทนมีหลายชนิด ส่วนใหญ่นิยมใช้ชนิดที่ได้มาจากธรรมชาติในรูปแบบยารับประทาน ส่วนรูปแบบอื่นๆ ได้แก่ …

ข้อจำกัดของการใช้ฮอร์โมนทดแทน Read More »

17

ข้อเท้าแพลง

ข้อเท้าแพลง (ankle sprain) เป็นอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันที่พบได้บ่อยอย่างหนึ่ง ส่วน ใหญ่จะเดินสะดุดก้อนหิน ขอบถนน หรือพื้นที่ไม่เรียบ หรือขึ้นลงบันไดแล้วพลาด เป็นต้น สำหรับในกลุ่มที่เล่นกีฬาก็พบได้บ่อยเช่นกัน จากการวิ่งแล้วล้มลง หรือปะทะกันแล้วล้มลง ข้อเท้าพลิกหรือข้อเท้าแพลงเป็นปัญหาที่พบบ่อยในนักกีฬาประเภทต่างๆ เช่น นักวิ่ง นักฟุตบอล นักกีฬายิมนาสติก เป็นต้นคนที่ไม่ได้เป็นนักกีฬาก็สามารถพบได้บ่อยส่วนใหญ่เกิดจากอุบัติเหตุ เช่น ใส่ส้นสูงเกิดเท้าพลิก ตกบันได อุบัติเหตุรถยนต์ ข้อเท้าแพลงเกิดจากเอ็นและเนื้อเยื่อรอบข้อเท้าได้รับการฉีกขาด อาจ จะเป็นเพียงบางส่วน แต่ในรายที่รุนแรง เอ็นอาจจะฉีกทั้งเส้น ทำให้ข้อเท้าไม่มั่นคง การออกกำลังกาย ถ้าเราทำอย่างไม่ถูกวิธี อาจก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพได้ ข้อเท้าแพลงเป็นหนึ่งในอุบัติเหตุที่เกิดจากการออกกำลังกายที่พบบ่อย การ เกิดข้อเท้าแพลง เกิดจากการบิดของข้อเท้าที่เกิดจากอุบัติเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการเดิน การหกล้ม หรือการวิ่ง ซึ่งอุบัติเหตุเหล่านี้ จะทำให้เส้นเอ็นบริเวณข้อเท้ามีการฉีก หรือการกระชากออก ทำให้เกิดอาการบวมและปวดของข้อเท้าตามมา กายวิภาคของข้อเท้าข้อเท้าของคนเรา นอกจากมีกระดูกมาประกอบกันเป็นข้อต่อแล้ว ยังมีเยื่อหุ้มข้อโดยรอบ ในวันหนึ่งๆ ข้อเท้าและเท้าต้องทำหน้าที่หนักมาก ในเวลาเดิน ข้อเท้าและเท้าจะต้องรับน้ำหนัก 1.5 เท่าของน้ำหนักตัว ถ้าคิดคำนวณโดยเฉลี่ยแล้ว คนเราใช้เท้าเดินประมาณปีละ 1,000 …

ข้อเท้าแพลง Read More »

16 1

ข้อเคลื่อน/ข้อหลุด

ข้อ หรือข้อต่อ (joint) เกิด จากการประกอบกันขึ้นของปลายกระดูกอย่างน้อย 2 ชิ้น ข้อต่อในร่างกายคนเรามีมากมายหลายร้อยข้อ อาจแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด ได้แก่ ข้อที่มีการเคลื่อนไหว เช่น ข้อศอก ข้อเข่า ข้อมือ ข้อเท้า และข้อที่ยึดติดแน่นและรวมกัน เช่น กะโหลกศีรษะ โดยทั่วไปแล้วข้อต่อเกิดจากกระดูกสองท่อนมาต่อกัน โดยมีเอ็นหรือพังผืดยึดเอาไว้ อาจมีช่องข้อหรือไม่มีก็ได้ การฉีกขาดของเอ็น หรือพังผืดที่ยึดจะทำให้เกิดข้อเคลื่อนขึ้นได้ ข้อเคลื่อน ภาษาอังกฤษเรียกว่า dislocation of joint หมาย ถึง การหลุดของข้อออกจากแนวปกติ ทำให้กลายเป็นข้อที่ไม่มั่นคง ดังนั้นข้อเคลื่อนจึงเป็นภาวะที่ปลายกระดูกหรือหัวกระดูกสองอัน ที่มาชนกันประกอบกันขึ้นเป็นข้อ เคลื่อนออกจากตำแหน่งที่เคยอยู่ ทำให้เยื่อหุ้มข้อนั้นมีการฉีกขาดหรือมีการยืดของเอ็น กล้ามเนื้อ เส้นเลือด เนื้อเยื่อ และเส้นประสาท บริเวณนั้นมีการฉีกขาดหรือชอกช้ำไป ความไม่มั่นคงของข้อสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ระดับ ได้แก่ 1. ระดับที่ข้อหลวมเพียงเล็กน้อย2. ระดับที่ผิวข้อเคลื่อนออกจากกัน แต่ยังมีบางส่วนสัมผัสกันอยู่3. ระดับที่ผิวข้อเลื่อนหลุดออกจากกันทั้งหมด การที่ข้อต่อเคลื่อนหรือข้อต่อหลุด หมาย ถึง มีแรงมากกระทำที่ข้อนั้นอย่างรุนแรง จนทำให้เยื่อหุ้มข้อหรือบางคนเรียกว่าเอ็นยึดข้อ ซึ่งมีหน้าที่ในการให้ความแข็งแรงของข้อต่อนั้นๆ ฉีกขาด จนข้อเคลื่อนหรือหลุดออกจากกัน …

ข้อเคลื่อน/ข้อหลุด Read More »

15 1

ไขมัน : ความสำคัญต่อร่างกาย

ร่างกายคนเราจำเป็นต้องได้รับสารอาหารที่สำคัญครบทั้ง 6 ประเภท ได้แก่ โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน เกลือแร่ และน้ำ จึงจะทำให้อวัยวะต่างๆทำหน้าที่ได้ตามปกติ ทุกวันนี้ ทุกคนจะกล่าวถึงไขมันว่า เป็นตัวการร้ายที่ทำให้เกิดโรคไขมันในเลือดสูง หรือโรคหัวใจขาดเลือด จนหลายท่านไม่กล้าแตะต้องอาหารที่มีไขมันเลย เรามาติดตามดูซิว่าไขมันมีคุณค่าทางโภชนาการอย่างไร? ในบรรดาสารอาหารที่ให้พลังงาน 3ชนิด โปรตีน คาร์โบไฮเดรตและไขมันนั้น ไขมันจะให้พลังงานสูงสุด ไขมันจะช่วยในการดูดซึมวิตามินเอ ดี อีและเค ซึ่งละลายในไขมันได้ ไขมันช่วยทำให้อาหารรสชาติดีขึ้น และไขมันที่สะสมไว้ในร่างกาย สามารถนำมาใช้เป็นพลังงานได้เมื่อร่างกายต้องการ สำหรับไขมันที่เรารับประทานเช่น มันหมู มันวัว หรือน้ำมันพืช ส่วนใหญ่ได้แก่สารที่มีชื่อทางเคมีว่าไตรกลีเชอร์ไรด์ ซึ่งจะมีกรดไขมันเป็นส่วนประกอบอย่างหนึ่ง และกรดไขมันที่สำคัญและร่างกายสร้างเองไม่ได้เรียกว่า กรดไขมันจำเป็น เราต้องรับประทานอาหารที่มีกรดไขมันประเภทนี้เข้าไปเท่านั้นร่างกายจะจึงไม่ขาดหลายคนมักเข้าใจว่า ร่างกายจะได้ไขมันต่อเมื่อรับประทานมันหมู มันวัว หรือน้ำมันพืชชนิดต่างๆเท่านั้น แต่ความเป็นจริง ตัวเนื้อหมู เนื้อไก่ที่เราคิดว่ามีแค่โปรตีนความจริงมีไขมันปนอยู่ทั้งสิ้น เราไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้ ส่วนจำนวนที่แทรกอยู่นั้นจะมากน้อยต่างกันออกไป เช่นเนื้อหมู เนื้อวัว มีไขมันร้อยละ15ถึง30 เนื้อไก่มีประมาณร้อยละ 6ถึง15 ส่วนในปลานั้นมีตั้งแต่ร้อยละ1 จนถึงร้อยละ12 ในพืชผักและผลไม้มีไขมันร้อยละ30 ส่วนเมล็ดพืชและผลไม้เปลือกแข็งบางชนิดจะมีน้ำมันมากด้วยเช่น ถั่วเหลืองและมะพร้าวเป็นต้น …

ไขมัน : ความสำคัญต่อร่างกาย Read More »

14 1

ไข้ (fever)

ไข้เป็นสิ่งบ่งบอกว่ามีสิ่งผิดปกติเกิดขึ้นในร่างกาย ซึ่งอาจไม่ได้หมายความว่าเป็นเรื่องรุนแรงเสมอไป อุณหภูมิร่างกายตั้งแต่ 37.5 – 38 องศาเซลเซียสขึ้นไปจะถือว่าเด็กเป็นไข้ ไข้เกิดขึ้นได้จากสาเหตุมากมาย ส่วนใหญ่เกิดจากไข้หวัด เด็กมักมีอาการน้ำมูกไหล ไอ หรือเจ็บคอร่วมด้วย ไข้ในเด็กอาจทำให้เด็กงอแง ที่สำคัญอาจมีอาการชักตามมา การดูแลไม่ให้ไข้สูงเกินขีดอันตรายก็สามารถทำได้ โดยการให้เด็กรับประทานยาลดไข้ ร่วมกับการเช็ดตัว ผู้ปกครองเด็กควรใช้ปรอทวัดไข้เพื่อวัดอุณหภูมิร่างกาย ซึ่งเป็นการประเมินประสิทธิภาพของยาลดไข้ และการเช็ดตัว กรณีเด็กที่มีอาการรุนแรง เช่น ไข้สูงมาก เป็นไข้อยู่หลายวัน มีอาการซึม กระหม่อมตึง หอบ เหนื่อย หรือเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 1 ปี หากมีไข้ผู้ปกครองควรพาเด็กไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุของไข้ที่แท้จริงต่อไป ไข้ (fever) หมายถึง การที่อุณหภูมิของร่างกายสูงเกินปกติ ซึ่งร่างกายคนปกติจะมีอุณหภูมิประมาณ 37 องศาเซลเซียส เมื่อวัดทางปาก ร่างกายของคนเราจำเป็นต้องมีการปรับอุณหภูมิให้อยู่ในช่วงที่เหมาะสม และไม่เปลี่ยนแปลงไปมาก เมื่อเปรียบเทียบกับการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิของอากาศภายนอก ทั้งนี้เพื่อให้การทำงานของร่างกายเป็นไปได้อย่างปกติค่าอุณหภูมิที่บอกว่าผู้ป่วยมีไข้ที่เหมาะสมที่สุด คือ การวัดในตอนเช้าตรู่ได้อุณหภูมิเท่ากับ 37.2 องศาเซลเซียส หรือสูงกว่า หรืออุณหภูมิเท่ากับ 37.8 องศาเซลเซียสหรือสูงกว่า เมื่อวัดเวลาใดๆ ของวัน อุณหภูมิร่างกายปกติ …

ไข้ (fever) Read More »

13 1

แก้มใหญ่ไม่เท่ากัน

ผู้ป่วยบางท่านอาจเคยมีประสบการณ์ ที่ส่องกระจกแล้วพบว่า แก้ม 2 ข้างใหญ่ไม่เท่ากัน รู้สึกว่าแก้มข้างหนึ่งบวมๆ โย้ๆ ใน ขณะที่อีกข้างดูเหมือนปกติดี และบางท่านอาจไม่รู้สึกผิดปกติอะไรแต่บุคคลอื่นทักว่า ใบหน้าบริเวณแก้มดูบวมๆ และใหญ่ ไม่เท่ากับอีกข้างหนึ่ง ภาวะแก้ม 2 ข้างมีขนาดไม่เท่ากันนั้นมีได้หลายสาเหตุ ตั้งแต่ ผิวหนังอักเสบ และเกิดการบวมขึ้นมา เช่น ถูกแมลงสัตว์กัดต่อย,บีบเค้นสิวจนช้ำอักเสบ มีความผิดปกติของไขมัน หรือต่อมน้ำเหลืองบริเวณแก้มมีขนาดใหญ่ผิดปกติ เช่น ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ, เนื้องอกของเซลล์ไขมัน โรคของไซนัส หรือเนื้องอกของกระดูกแก้ม กล้ามเนื้อบริเวณใบหน้า 2 ข้าง ขนาดไม่เท่ากัน โดยเฉพาะคนที่ถนัดในการเคี้ยวอาหารด้วยฟันกรามข้างเดียวซ้ำๆ บ่อยๆกล้ามเนื้อแก้มข้างนั้นจะใหญ่กว่าอีกข้างหนึ่งได้ โรคของต่อมน้ำลายที่กกหู เช่น เนื้องอก, มะเร็ง, ซิสต์ที่ต่อมน้ำลาย หรือต่อมน้ำลายบวมอักเสบ โรคคางทูม โรคของอวัยวะภายในช่องปาก เช่นเนื้องอก หรือมะเร็งของกระพุ้งแก้มหรือของเหงือกและขากรรไกร, โรคของฟัน เช่น รากฟันอักเสบเป็นหนอง เหงือกอักเสบเป็นหนอง การอักเสบอาจลุกลามมีที่แก้มได้รวมทั้งภาวะแก้มบวม ภายหลังการถอนฟันคุด อุบัติเหตุ มีการกระทบกระเทือนที่ใบหน้า ทำให้เนื้อเยื่อที่แก้มบวมช้ำห้อเลือด นอกจากนั้นอาจไม่ใช่โรค แต่เกิดจากกายวิภาคที่ไม่สมดุลของใบหน้า …

แก้มใหญ่ไม่เท่ากัน Read More »

12 1

ฮอร์โมน

ฮอร์โมนเป็นสารเคมีที่สร้างมาจากต่อมไร้ท่อ แล้วเข้าสู่ระบบหมุนเวียนเลือดเพื่อลำเลียงไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกายทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของอวัยวะเป้าหมาย ฮอร์โมนอาจแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ โปรตีนที่เป็นโปรตีน และโปรตีนที่เป็นสเตียรอยด์ ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองต่อมใต้สมองอยู่ตรงส่วนล่างของสมอง แบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ต่อมใต้สมองส่วนหน้า ต่อมใต้สมองส่วนกลาง และต่อมใต้สมองส่วนหลัง 1. ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้า เป็นฮอร์โมนประเภทโปรตีนหรือโพลิเปปไทด์ ได้แก่Growth hormone เป็นฮอร์โมนประเภทโปรตีนที่ประกอบกรดอะมิโน 191 ตัว และมีธาตุกำมะถันอยู่ในรูปไดซัลไฟด์ ทำหน้าที่กระตุ้นให้เกิดการเจริญของกล้ามเนื้อและกระดูก และมีอิทธิพลกระตุ้นการเจริญและเพิ่มความยาวของกระดูก รวมทั้งกระตุ้นการเจริญของเนื้อเยื่อและอวัยวะต่างๆ ของร่างกายGonadotrophin ประกอบด้วยฮอร์โมนที่สำคัญ 2 ชนิด คือ FSH และ LH ฮอร์โมน FSH ทำหน้าที่กระตุ้นรังไข่ให้สร้างไข่และไข่สุก กระตุ้นให้เกิดการสร้างฮอร์โมนเอสโตรเจน และกระตุ้นอัณฑะให้สร้างตัวอสุจิ ส่วนฮอร์โมน LH ทำหน้าที่กระตุ้นให้ไข่ตก สำหรับในเพศชาย กระตุ้นให้อัณฑะสร้างฮอร์โมนเพศชายโปรแลคติน ทำหน้าที่กระตุ้นการเจริญของต่อมน้ำนมในเพศหญิง และทำหน้าที่กระตุ้นต่อมลูกหมาก การบีบตัวของท่อนำอสุจิ การสร้างน้ำเลี้ยงอสุจิACTH ทำหน้าที่กระตุ้นทั้งการเจริญเติบโตและการสร้างฮอร์โมนของต่อมหมวกไตส่วนนอก และกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนอินซูลินTSH ทำหน้าที่กระตุ้นให้มีการเพิ่มการนำไอโอดีนเข้าต่อมไทรอยด์ เพื่อเพิ่มการสังเคราะห์ฮอร์โมน2. ฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนกลาง ได้แก่ MSH …

ฮอร์โมน Read More »

Scroll to Top