เทคโนโลยีการลดปวดประเภทต่างๆ

สำหรับผู้ป่วยที่มาคลินิกระงับปวด (Pain Clinic)มักจะมาด้วยเรื่อง หลักๆ ก็คือปวด ชา หรืออ่อนแรง ของแขน และขาซึ่งเกี่ยวโยงกับต้นเหตุมาจากไขสันหลัง กระดูกสันหลัง ผู้ป่วยประมาณ 90% จะได้รับการรักษาแบบ Non-Surgical หมายความว่าไม่ต้องผ่าตัด มีผู้ป่วยเพียง 10% ที่จะต้องได้รับการแก้ไข คนไข้ที่ไม่ต้องผ่าตัดจะมีการรักษาตั้งแต่การให้ยา การทำกายภาพ การทำ procedure หมายถึงการฉีดยาเข้าไปแก้ไขตรงตำแหน่งที่มีปัญหาอยู่ การทำ Pain procedure ที่หมายถึงนี้ ในโรงพยาบาลกรุงเทพมีทำได้หลายแบบ ที่ทำกันอยู่เป็นประจำ คือ

1. Caudal Steroid หมายถึง การฉีด steroid เข้าไปในช่องไขสันหลังด้านหลัง เพื่อแก้อาการปวดที่ไปที่ขาหรือสะโพก

2. Celiac Plexus Block จะใช้ในผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็ง แล้วปวดหลังอย่างมาก เนื่องจากตัวมะเร็งกดทับเส้นประสาท การฉีดยาเข้าไปเพื่อทำลายเส้นประสาทชนิดนี้ทำให้ผู้ป่วยหายได้อย่างถาวร หรือมากกว่า 1 ปีได้ใช้ในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย

3. Lumbar Sympathetic Block ใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดขาจากการผ่าตัดหรือการได้รับการกระทบกระเทือนของเส้นประสาทที่ไปเลี้ยงขาหรือแม้แต่ผู้ป่วยที่ถูกตัดแขน ตัดขา ไปแล้ว แล้วยังมีอาการปวดหลงเหลืออยู่การทำ block ชนิดนี้ ทำให้ผู้ป่วยใช้ยาน้อยลงมากกว่า 50% แล้วก็ทรมานจากการปวดน้อยลงอย่างมาก

4. Lumbar Transforaminal Epidural Steroid คือการฉีด steroid เข้าไปใน Epidural Space ใกล้ตำแหน่งกับที่เส้นประสาทถูกกดซึ่งลักษณะเช่นนี้ถ้าเป็นเยอะจำเป็นจะต้องผ่าตัด แต่ถ้าผู้ป่วยมี list ของการผ่าตัด หรือปฏิเสธการผ่าตัด หรือเป็นน้อย สามารถจะฉีด steroid เข้าตำแหน่งนี้ และลดอาการปวดได้อย่างมาก และทำให้อาการชา และอ่อนแรงหายไป

5. Cervical Epidural Steroid Injection เช่นเดียวกับ Lumbarแต่ทำตำแหน่งที่คอใช้แก้อาการปวดของแขน และคอ ที่เกิดจากเส้นประสาทถูกกด

6. Medial Branch Block ใช้สำหรับ facet joint pain เป็นสิ่งที่ Common ที่สุดโลกปวดหลังทั้งหมดผู้ป่วยประมาณ 50% จะเป็นโรคนี้ เป็นการรักษาที่ใช้กันทั่วโลก ถ้า block แล้ว เป็นการช่วยวินิจฉัยว่าเป็นโรคนี้หรือเปล่าถ้าใช่เราก็จะใช้คลื่นวิทยุ ความเร็วสูงที่ทำลายเส้นประสาทนี้ไปเพื่อเป็นการแก้ปวดอย่างถาวร

7. RACZ Caudal Neurolysis ใช้สำหรับผู้ป่วยที่เคยผ่าตัดมาแล้ว แล้วยังมีอาการปวดอยู่ จะมีพังผืดหรือแผลเป็นอยู่บริเวณเส้นประสาทที่เกิดจากการผ่าตัดการทำนี้เป็นการฉีดสารที่จะละลายหรือย่อยสะลายพังผืดเข้าในตำแหน่งที่ถูกพังผืดกดรัดทำให้เส้นประสาทถูกกดรัดน้อยลง หรือไม่ถูกกดรัด หายปวด และหายอ่อนแรงได้

8. Facet Joint Injections คือ การฉีด steroid เข้า facet joint ใช้ในผู้ป่วย facet pain

9. SI Joint Injections คือ การฉีด steroid เข้าไปที่ข้อสะโพก ซึ่งเป็นส่วนที่ 2 ออกมาจากไขสันหลัง ลักษณะนี้ใช้ในผู้ป่วยที่มีข้ออักเสบของ SI Joint

10. Stellate Ganglion Block คือการ block เส้นประสาท sympathetic ที่มาเลี้ยงที่คอใช้ในผู้ป่วยที่มีการปวดของหน้า ของศีรษะ หรือของแขน และคอซึ่งการฉีดเพียงครั้งเดียว จะทำให้ผู้ป่วยหายปวดได้นาน

11. Lumbar Epidural Steroid Injection ซึ่งทำกันอยู่ในทุกโรงพยาบาล

พญ. ประนอม คัมภีวุฒิ
ผู้ประพันธ์