น้ำข้อเทียม

สาร Hyaluronic Acid (HA) เป็นสารที่มีอยู่ในน้ำข้อของมนุษย์ มีลักษณะที่เหนียว และยือหยุ่นสูงทำให้ข้อต่างๆ โดยเฉพาะผิวกระดูกข้อเข่าไม่ได้รับแรงกด หรือกระแทกมาก เวลาคนเราเดิน หรือวิ่งนอกจากนั้นสารนี้ยังช่วยให้เกิดความลื่นที่ผิวกระดูกอ่อนเวลาเรางอหรือเหยียดหัวเข่าการเสียดสีที่ผิวกระดูกจะน้อยลง ทำให้กระดูกอ่อนผุกร่อนลดน้อยลงตามไปด้วยส่งผลให้ข้อเข่าอักเสบ ปวด บวม แดง ร้อนน้อยลงเช่นกัน

โดยปกติคนเราจะมีน้ำในข้อเข่าอยู่ประมาณ 1-2 ซีซี เท่านั้น เมื่อคนเรามีอายุมากขึ้นน้ำในข้อเข่าก็จะมีปริมาณลดลงโดยเฉพาะคนที่เป็นข้อเข่าเสื่อม มักพบว่าน้ำในข้อเข่ามีปริมาณที่น้อยมากคนที่เป็นโรคข้อเข่าเสื่อมขั้นรุนแรงน้ำในเข่าแทบจะแห้งผากจนไม่มีเหลือเลยครับ สิ่งที่เกิดขึ้น ก็คืออาการของข้อเข่าเสื่อมจะลุกลามเร็วมากขึ้นไปอีกบางคนเข่าโก่งขึ้นมากอย่างเห็นได้ชัดภายใน 1 ปี

นักวิทยาศาสตร์พยายามค้นหาวิธีที่จะชะลอการเหือดแห้งข้องน้ำในข้อ เนื่องจากมีความเชื่อว่า ถ้าน้ำในข้อเข่าของคนเรายังมีอยู่จะมีประโยชน์อย่างมากในการป้องกันและช่วยชะลอความเสื่อมนี้ได้ มีการผลิตน้ำข้อเทียมขึ้นมาเป็นเวลาตั้ง 30 ปีมาแล้ว แต่ในระยะแรกๆยังไม่สามารถดำรงคุณสมบัติเหมือนของน้ำข้อเข่าจริงได้ พูดง่ายๆ ก็คือฉีดเข้าไปอีก 1-2 สัปดาห์มาเจาะเข่าดูก็ไม่พบน้ำข้อเทียมเสียแล้ว

แต่ในที่สุดนักวิทยาศาสตร์ก็สามารถที่จะชนะธรรมชาติได้ ในช่วงปี ค.ศ.1997-2004 มีการพัฒนาคุณภาพน้ำข้อเทียมให้ใกล้เคียงธรรมชาติมากขึ้นโดยผลิตจากสารธรรมชาติ เช่น หงอนไก่ (Rooster Combs) หรือหมักมากจากแบคทีเรีย (Fermentation from Bacteria) และเริ่มใช้กันอย่างแพร่หลายในอเมริกาเหนือแคนาดา และทางยุโรปเริ่มต้น โดยข้อเข่าเสื่อมระยะสุดท้ายหลังจากนั้นก็มีการฉีดเข้าไปในข้อสะโพกข้อเท้าบ้างสิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากที่มีการใช้น้ำข้อเทียมปรากฎว่าจำนวนผู้ป่วยที่ถูกผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมลดลงเป็นจำนวนมากอย่างน่าแปลกใจ

ในต่างประเทศมีการทำวิจัยเปรียบเทียบข้อดีของน้ำข้อเทียมพบว่ามีข้อดี 3 ประการ คือ

1. สามารถลดอาการปวดข้อเข่าได้ (decrease pain)

2. ทำให้ข้อเข่าเคลื่อนไหวได้มากขึ้น (decrease stiffness)

3. สามารถชะลอการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมไปได้ 1-1.5 ปี (Postpone Knee Arthroplasty Surgery)

วิธีการฉีด คือ ฉีดโดยตรงให้น้ำยาเข้าไปข้างในช่องว่างของข้อเข่าก่อนฉีดแพทย์ อาจจะฉีดยาชาเฉพาะที่บริเวณผิวหนังก่อน เพื่อว่าขณะฉีดน้ำข้อเทียมจะได้ไม่รู้สึกเจ็บแนะนำให้ในผู้เชี่ยวชาญฉีดเท่านั้น โดยฉีด 1 เข็มต่อ 1 สัปดาห์ และควรฉีดติดต่อกันนาน 3-5 สัปดาห์ เพื่อได้ผลการรักษาเต็มที่ในต่างประเทศมักมีการฉีดถึง 5 เข็มติดต่อกัน ปัจจุบันเริ่มมีการฉีดในผู้ป่วยที่ส่องกล้องรักษาโรคกระดูก

ข้อเสียมี เช่นการแพ้น้ำข้อเข่าเทียมอาจมีผื่นขึ้นตรงบริเวณที่ฉีดและในเรื่องของราคาที่ยังค่อนข้างสูงอยู่จำได้ว่าเมื่อ 3-4 ปีก่อน ผมเริ่มใช้ฉีด ในผู้ป่วยมีบริษัทยานำเข้ามาแค่บริษัทเดียวราคาเกือบสองหมื่นบาท ในปัจจุบันเนื่องจากมีการรายงานผลการรักษาที่ดีจึงมีบริษัทยาผลิตอีกหลายแห่งผลิตออกมาจำหน่ายเพิ่มขึ้นและมีการพัฒนาสารที่ใช้ผลิตดีขึ้นกว่า

แต่เหนือสิ่งอื่นใด ภาวะข้อเข่าเสื่อมเป็นเรื่องของธรรมชาติครับมีปัจจัยก่อโรคหลายสาเหตุมากระตุ้นให้เกิดการอักเสบและมีอาการปวดขึ้นมาการรักษาจึงไม่ควรที่จะพึ่งการรักษาวิธีใดวิธีเดียวการฉีดน้ำข้อเทียมอย่างเดียวไม่ได้ทำให้โรคหายไปได้ต้องคิคำนวณความคุ้มค่าก่อนไปหาหมอให้ฉีดนะครับ

นพ. สมศักดิ์ เหล่าวัฒนา
ศัลยแพทย์โรคกระดูก
ผู้ประพันธ์